قرارداد بین المللی – تنظیم و انواع قراردادهای بین المللی
امروزه با توجه به توسعه روابط بین المللی شاهد گسترش انعقاد قرارداد بین المللی در زمینه های گوناگون هستیم. بنابراین آشنایی با قراردادهای بین المللی و چگونگی انعقاد آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. شاید این سوال برای شما پیش بیاید که قرارداد بین المللی چیست و چه تفاوتی با قرارداد داخلی دارد؟ قرارداد بین المللی به قراردادی گفته می شود که حداقل یک عنصر خارجی در آن وجود داشته باشد. این عنصر می تواند عبارت از تابعیت طرفین، محل انعقاد قرارداد و یا محل اجرای قرارداد و غیره باشد. در این مقاله به بررسی قراردادهای بین المللی، عناصر تشکیل دهندۀ آن ها و متداول ترین قراردادهای بین المللی در ایران می پردازیم.
ماهیت قرارداد بین المللی
قرارداد بین المللی قراردادی است که در آن حداقل یک عنصر خارجی وجود داشته باشد. هر یک از عناصر تشکیل دهندۀ قرارداد مانند تابعیت طرفین قرارداد، موضوع قرارداد و محل انعقاد و یا اجرای قرارداد می تواند واجد وصف خارجی بودن باشد. این قراردادها می توانند میان بخش خصوصی با بخش دولتی و یا اشخاص خصوصی با اشخاص خصوصی دیگر منعقد شوند.
عناصر تشکیل دهنده ی قرارداد بین المللی
با توجه به اهمیت قراردادهای بین المللی لازم است در هنگام انعقاد این دسته از قراردادها به عناصر ضروری قرارداد توجه داشته باشیم. این عناصر عبارتند از:
۱) طرفین قرارداد: طرفین قرارداد بین المللی میتوانند شخص حقیقی و یا شخص حقوقی باشند.
۲) موضوع قرارداد: موضوع قرارداد عبارت از تعهدی است که قرارداد برای آن منعقد می شود و نباید مخالف قوانین و مقررات داخلی و بین المللی باشد.
۳) مدت زمان قرارداد: در قرارداد باید مدت زمانی جهت اجرای تعهدات قراردادی در نظر گرفته شود.
۴) تعهدات طرفین: با توجه به نوع و موضوع قرارداد بین المللی باید حدود تعهدات و وظایف طرفین قرارداد تعیین شود تا از اختلافات احتمالی پیشگیری شود. حدود این وظایف و تعهدات معمولاً با ارادۀ طرفین و یا قوانین و عرف حاکم بر قراردادهای بین المللی تعیین می شود.
۵) ضمانت اجرا در قرارداد: برای جلوگیری از عدم اجرای تعهدات و یا جبران خسارت ناشی از عدم انجام تعهدات می توان در قرارداد ضمانت هایی را نظیر ضمانت های بانکی و یا وجه التزام مطابق قوانین حاکم بر قراردادهای بین المللی در نظر گرفت.
۶) تعیین قانون حاکم و مرجع رسیدگی به اختلافات قراردادی: طرفین قرارداد می توانند در خصوص روش حل و فصل اختلافات و قانون حاکم بر قرارداد توافق نمایند که این مرجع می تواند دادگاه داخلی کشور متبوع یکی از طرفین باشد. همچنین طرفین می توانند روشی مانند داوری را به عنوان روش حل و فصل اختلافات انتخاب نمایند.
متداول ترین قراردادهای بین المللی
برخی از قراردادهای بین المللی از رایج ترین قراردادهای بین المللی هستند که عبارتند از:
۱) قرارداد فرانچایز یا حق امتیاز
یکی از انواع قراردادهای بین المللی قرارداد فرانچایز یا حق امتیاز است که در آن یکی از طرفین، صاحب برند است و به طرف مقابل در قرارداد اجازه استفاده از نام برند خود را می دهد. در این قرارداد صاحب برند اجازه استفاده از نام برند خود را برای تولید و توزیع محصولات یا ارائه خدمات، تحت نظارت خود و اغلب در قبال دریافت مبلغی، به طرف دیگر می‌دهد.
۲) قرارداد سرمایه گذاری مشترک یا جوینت ونچر (Joint venture contract)
قرارداد جوینت ونچر نوعی قرارداد بین المللی مبتنی بر مشارکت و همکاری است. این قراردادها به گونه‌ای همکاری تجاری می پردازند که طی آن، طرفین قرارداد، انجام فعالیت خاصی را مشترکاً بر عهده می گیرند و در سود و زیان آن به نحو اشتراک سهیم می شوند.
۳) قرارداد بین المللی حمل و نقل
قرارداد بین المللی حمل و نقل کالا قراردادی است که یکی از این طرفین آن متصدی حمل و نقل می باشد. روش های حمل و نقل به چند دسته ی حمل و نقل ریلی، هوایی، دریایی، جاده ای و مرکب تقسیم می شود که حمل و نقل مرکب ترکیبی از روش های ذکر شده است.در انعقاد قرارداد بین المللی حمل و نقل کالا باید کشور مبدا و مقصد، نوع کالا، زمانبندی حمل و نقل، بهای قرارداد، نوع بیمه، مسیر حمل و نقل، نوع و روش حمل و نقل، ارزش کالاها و نحوه حل اختلاف باید با جزئیات ذکر شود.
۴) قرارداد تامین مالی یا فاینانس
قرارداد تامین مالی قراردادی است که میان دو طرف سرمایه گذار و سرمایه پذیر منعقد می شود که طرف سرمایه گذار منابع مالی لازم را برای اجرای طرح ها در اختیار طرف سرمایه پذیر قرار می دهد. از انجا که بحث تامین مالی در پروژه های مختلف و به خصوص پروژه های زیر بنایی دارای اهمیت زیادی است این قرارداد بسیار متداول است.
۵) قرارداد احداث، بهره برداری، انتقال
این قرارداد معمولاً برای پیشبرد پروژه های عظیم مورد استفاده قرار می گیرد که در آن یک شرکت در احداث و بهره برداری از یک پروژه زیر ساختی با بخش دولتی مشارکت نموده و سپس آن را منتقل می نماید.
۶) قرارداد بیمه بین المللی
این قرارداد تایع دیگر عقود بین المللی بخصوص قرارداد حمل و نقل بین المللی است که در آن موضوع قرارداد مورد بیمه قرار می گیرد و یکی از بیمه گر یا بیمه گذار در کشوری متفاوت وجود دارد.
متداول ترین قراردادهای بین المللی در ایران
۱. قرارداد مهندسی، تامین تجهیزات، اجرا یا EPC
با انعقاد این قرارداد صاحب کار یا کارفرما می تواند اجرا و مدیریت پروژه در زمینه اجرا و راه‌اندازی واحد را به پیمانکار واگذار نماید که روشی سریع برای انجام پروژه است. در مرحله مهندسی اسناد و نقشه‌های مورد نیاز جهت طراحی‌های آتی، خرید تجهیزات و مواد و نصب و اجرای تجهیزات انجام می‌گیرد. در مرحله تامین، تجیزات مورد نیاز برای اجرای پروژه تهیه می گردد و در مرحله اجرا مواد و تجهیزات نصب و اجرا می گردند.
۲. قرارداد بیع متقابل یا buy back
مطابق ماده ۲ آیین نامه چگونگی قراردادهای بیع متقابل غیرنفتی، بیع متقابل یا معاملات دو جانبه، به مجموعه ای از روش های معاملاتی اطلاق می شود که به موجب آن، سرمایه گذار، تعهد می نماید، تمام یا بخشی از تسهیلات مالی (نقدی و غیر نقدی) را برای تامین کالاها و خدمات مورد نیاز، شامل کالاهای سرمایه ای یا واسطه ای یا مواد اولیه یا خدمات، جهت ایجاد، توسعه، بازسازی و اصلاح واحد تولیدی یا خدماتی، در اختیار سرمایه پذیر قرار دهد و بازپرداخت تسهیلات، شامل اصل و هزینه های تبعی آن را از محل صدور کالا و خدمات تولیدی سرمایه پذیر، دریافت کند.
۳. قراردادهای جدید نفتی ایران یا IPC
طبق قرارداد IPC اکتشاف، تولید، توسعه، بهره بردای و فروش نفت و مالکیت مخازن به مدت ۲۵ سال به طرف خارجی واگذار می‌شود و در آن میزان دستمزد پیمانکار بر اساس میزان تولید محاسبه می شود.
۴. قرارداد کلید در دست
این قرارداد با هدف دخالت کمتر کارفرما در امور ساخت و ساز، میان کارفرما و پیمانکار منعقد می شود. در قرارداد کلید در دست تامین تمامی امور مربوط به پروژه از جمله تامین مالی و تجهیزات و نیروی انسانی با پیمانکار خواهد بود و در انتهای پروژه دستمزد خود را دریافت می نماید.
همچنین قراردادهای جوینت ونچر، تامین مالی و احداث، بهره برداری، انتقال که در این مقاله ذکر شد نیز از قراردادهای بین المللی متداول در ایران هستند.
وکیل و دفتر حقوقی در ایران برای تنظیم قراردادهای بین المللی
تنظیم قراردادهای بین المللی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای این امر شما باید از یک وکیل یا دفتر حقوقی کمک بگیرید که دارای سابقه ی تنظیم قراردادهای بین المللی بوده و به اصول و قوانین تنظیم آن حاکم است. این موضوع که چه نکاتی در قرارداد مدنظر قرار بگیرد و قرارداد بین المللی چگونه نظیم شود ضامن موفقیت شما در انجام کار خود و جلوگیری از هرگونه ابهام و اختلاف احتمالی در آینده است.
همچنین یکی از نکاتی که باید در تنظیم قراردادهای بین المللی مورد توجه قرار بگیرد تسلط وکیل یا دفتر حقوقی مورد نظر شما برای تنظیم قرارداد به زبان انگلیسی است. وکیل یا دفتر حقوقی که شما برای تنظیم و انعقاد قراردادهای بین المللی در نظر می گیرید باید دارای سابقه و تجربۀ انعقاد قراردادهای بین المللی باشد و با روح این قراردادها و اصول و قوانین حاکم بر هریک از آنها آشنایی کامل داشته باشد.
دفتر حقوقی ما با سابقۀ همکاری با بزرگترین شرکت های بین المللی و انعقاد قراردادهای بین المللی و برخورداری از وکلا و متخصصانی که به زبان انگلیسی و اصول و قوانین انعقاد قرارداددهای بین المللی تسلط دارند آماده کمک رسانی به شما در انعقاد قراردادهای بین المللی است.
اگر برای تنظیم قراردادهای بین المللی در ایران نیاز به مشاوره و وکیل داشتید تیم وکیل ایرانی حرفه ای ترین و مجرب ترین وکیل ها را از موسسه حقوقی پویا یعقوبی راد به شما ارائه می دهد.
